Friday, August 24, 2007
Et in Arcadia ego
Thursday, August 16, 2007
Το Δωμάτιο
Το όνομα της φωτογραφίας είνα A room of one's own.
Δεν είναι δικής μου έμπνευσης. Είναι τίτλος ενός δοκιμίου της Βιρτζίνια Γουλφ. Είχε γράψει: 'a woman must have money and a room of her own if she is to write fiction'.
Ανάμεσα σε άλλα εφευρίσκει μια αδερφή για τον Σαίξπηρ, τη Τζούντιθ, ταλαντούχα και ευφυή. Η ζωή της διαφέρει ριζικά από του αδερφού της. Δεν γράφει ούτε μία λέξη και πεθαίνει μόνη, βυθισμένη στον κόσμο της χωρίς να καταφέρει ποτέ να εκφραστεί. Είναι τέτοιες οι συνθήκες της εποχής της. Το μήνυμα της Γουλφ είναι απλό: οι γυναίκες πρέπει να έχουν ένα σταθερό εισόδημα και ένα δικό τους δωμάτιο προκειμένου να δημιουργήσουν ελεύθερες.
Ε, ογδόντα στρογγυλά χρόνια αργότερα νομίζω πως τα όσα έγραψε στο συγκεκριμένο δοκίμιο ίσως καλύπτουν αρκετούς ανθρώπους γενικότερα. Θέλω να πω πως οι δυσχέρειες της ζωής μπορούν να εμποδίσουν, ως και να αποτρέψουν εντελώς τη δημιουργία. Αντίθετα, οι ευνοϊκές συνθήκες τονώνουν τη διάθεση και τη δύναμη του καθενός για έκφραση.
Υπερασπίζεται ακόμα στο κείμενό της την ποιητική άδεια (η Γουλφ είναι ολόκληρη μια ποιητική άδεια θα μου πείτε). Την ελευθερία που πρέπει να δίνεται στους συγγραφείς, και γενικότερα σε όσους τη χρειάζονται θα πρόσθετα εγώ, να φτιάχνουν μια δική τους πραγματικότητα ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως η άμεσα ορατή ή ιστορική πραγματικότητα αλλάζει όψη. Λέει κάπου στο πρώτο κεφάλαιο:
Therefore I propose, making use of all the liberties and licences of a novelist, to tell you the story of the two days that preceded my coming here—how, bowed down by the weight of the subject which you have laid upon my shoulders, I pondered it, and made it work in and out of my daily life. I need not say that what I am about to describe has no existence; Oxbridge is an invention; so is Fernham; ‘I’ is only a convenient term for somebody who has no real being. Lies will flow from my lips, but there may perhaps be some truth mixed up with them; it is for you to seek out this truth and to decide whether any part of it is worth keeping. If not, you will of course throw the whole of it into the waste–paper basket and forget all about it.
Την ποιητική άδεια την αντιλαμβάνομαι ως μια απόδοση της πραγματικότητας όχι ως ψέμμα. Ως μηνύματα που μπορεί να είναι ορατά σε κάποιον, αόρατα σε κάποιον άλλο, διαφορετικά σε έναν τρίτο και πάει λέγοντας.
Μπαίνοντας στο δωμάτιο που φωτογράφισα και με φιλοξένησε κάποιες μέρες (υποθέτω είναι περιττό να πω πως με μάγεψε), ήρθε αυθόρμητα στο μυαλό μου το κείμενο και μου άνοιξε την όρεξη. Έκανα ωραίο διάβασμα εκεί. Και κυρίως βυθίστηκα σε μια σχεδόν απρόσκοπτη ρέμβη. Είχα καιρό πολύ να ονειροπολήσω έτσι (διαστρέβλωση; ερμηνεία; απόδοση της πραγματικότητας; ευσεβείς πόθοι; who cares). Είναι μια εκπληκτική περίπτωση.
Μουσική συνοδεία για τη μέρα:
Madeleine Peyroux, Getting some fun out of life
Και για τη νύχτα την προχωρημένη:
In the wee small hours of the morning, από την ίδια, ένα τραγούδι που τραγούδησε πρώτος ο Sinatra αλλά δεν έχω τη δική του εκτέλεση. Θα μου άρεσε να άκουγα πώς το λέει και εκείνος.